Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2016

Γιώργος Σταμπουλής: Προτάσεις υπέρβασης του παραγωγικού κενού


Παραγωγικό Μοντέλο και Κοινωνικός Μετασχηματισμός

 "Η οικονομία (παραγωγή και κατανάλωση) δεν παίρνει ξανά μπρος απλά με δημόσιες επενδύσεις, κοινωνικό κράτος και επιδότηση της απασχόλησης." 

του Γιώργου Σταμπουλή*
Η συζήτηση για την αναπτυξιακή πολιτική – και προφανώς η πράξη – συντελείται στη δίνη της κρίσης, με αποτέλεσμα να θολώνει ο ορίζοντας των ευρύτερων – πραγματικών – προκλήσεων. Η πίεση της καθημερινότητας – η μεθοδευμένη επιθετικότητα της αντίπαλης πλευράς – δεν επιτρέπει το στοχασμό και τη στοχοθέτηση στο ευρύτερο πλαίσιο. Ποιο είναι όμως το ευρύτερο πλαίσιο;
Οι πιο συχνές και προφανείς αναφορές αφορούν στην κρίση υπερσυσσώρευσης (που γίνεται πρόδηλη με την εντεινόμενη ανισότητα και την κρίση κερδοφορίας) και στην οικολογική (περιβαλλοντική, κλιματική κλπ) κρίση. Αυτά όμως αφορούν στα αποτελέσματα, στα συμπτώματα της κρίσης. 
Οι αιτίες έγκεινται στις αντιφάσεις που παράγει η ενδογενής δυναμική του συστήματος. 

Στην οικολογική η προσοδοθηρική εκμετάλλευση του περιβάλλοντος στερεύει την πηγή του πλουτισμού. Τούτο μπορεί ίσως να αντιμετωπισθεί στο πλαίσιο της μετάβασης στην κυκλική οικονομία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Στην οικονομική κρίση, όμως, πρέπει να ψάξουμε πιο βαθιά

Φαινομενικά, η κρίση βαθαίνει καθώς – μετά την κρίση του 1970, η νεοφιλελεύθερη επίθεση από τη μία απελευθέρωσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα επιταχύνοντας τη χρηματικοποίηση του κεφαλαίου και από την άλλη επιτέθηκε στο κράτος μειώνοντας τόσο τον «κοινωνικό μισθό» όσο και τις δυνατότητες διαρθρωτική παρέμβασης στο πεδίο των συνθηκών αναπαραγωγής. 

Με την ιδιωτικοποίηση στα πεδία της υγείας, της παιδείας και της κατοικίας (μεταξύ άλλων καθώς ο κατάλογος μάλλον είναι μεγάλος: κοινωνική ασφάλιση, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια κλπ) επιτάχυνε την πιστωτική επέκταση τόσο στα νοικοκυριά όσο και στις επιχειρήσεις. Όμως η φούσκα σκάει (πρώτα στις ΗΠΑ, κατόπιν στο ΗΒ και έπεται συνέχεια) καθώς τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να υπηρετήσουν ταυτόχρονα τις δανειακές υποχρεώσεις και τις λειτουργικές ανάγκες επιβίωσης, με αποτέλεσμα να οδηγούνται οι οικονομίες σε καθοδικά σπιράλ. 

Οι απόπειρες πιστωτικής επέκτασης μέσω του τραπεζικού συστήματος έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα: οι τράπεζες συσσωρεύουν στοιχεία ενεργητικού τα οποία δεν ξέρουν τι να κάνουν, ενώ η απασχόληση συντηρείται με κινήσεις απελπισίας (μερική απασχόληση, επισφάλεια κλπ) που δεν αναπληρώνουν το μερίδιο της εργασίας και αντίθετα βαθαίνουν την κρίση στην πλευρά της ζήτησης-κατανάλωσης.

Κι ενώ οι αναλύσεις σε ότι αφορά το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο αφθονούν, σε ότι αφορά στην άλλη πλευρά, των σχέσεων παραγωγής και της εργασίας, επικρατεί άκρα του τάφου σιωπή

Εδώ όμως βρίσκεται η ρίζα της χειραφέτησης από την κρίση. 
Αν το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο αποτελεί την έκφανση της εξέλιξης των παραγωγικών δυνάμεων στην πλευρά του κεφαλαίου, στην πλευρά της εργασίας η εξέλιξη αυτή έχει συντελεστεί ενδογενώς – στο πλαίσιο της καπιταλιστικής σχέσης παραγωγής – με δύο βασικά, αλληλένδετα χαρακτηριστικά:
  • Την ενίσχυση της νοητικής εργασίας σε σχέση με τη χειρωνακτική – οπότε η παραδοσιακή συζήτηση για την εξαγωγή υπεραξίας φτάνει στα όριά της – και 
  • την ανάπτυξη αυξανόμενων αποδόσεων, καθώς η νοητική εργασία συσσωρεύεται ως γνώση και καινοτομία που συμβάλει στην παραγωγή αξίας πέρα από τη σφαίρα της μεταποίησης – με το στενό όρο της έννοιας – στη σφαίρα της ανάπτυξης προϊόντος και του μάρκετινγκ. Εκεί παράγεται και νοηματοδοτείται η αξία (χρήσης και ανταλλαγής).
Την επισήμανση αυτή για τη σταδιακή εξέλιξη – και κατακερματισμό της εργασίας – επεσήμανε ο Robert Reich το 1991 στο έργο του The Work of Nations[1]
Η διαδικασία αυτή επιταχύνεται σήμερα από τη συνέργεια ραγδαίων εξελίξεων στην πληροφορική (τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική, αλγόριθμοι επεξεργασίας «μεγάλων δεδομένων» – big data κοκ), την επιστήμη των υλικών και τη βιολογία-βιοτεχνολογία. 

Όμως, αυτή η εξέλιξη της εργασίας μέσω της διευρυμένης αναπαραγωγής της τίθεται σε κίνδυνο μέσα από την επίθεση στο κοινωνικό κράτος. Παιδεία, υγεία και κοινωνική ασφάλιση συρρικνώνονται μαζί με την απασχόληση και τους μσθούς, οδηγώντας τόσο το πρεκαριάτο όσο και τα μέχρι πρόσφατα ανερχόμενα μεσαία στρώματα σε κρίση επιβίωσης. Από την άλλη πλευρά, οι νέοι εταιρικοί γίγαντες (Apple, Google, φαρμακευτικές, βιοχημικές εταιρείες κλπ) συσσωρεύουν κέρδη σε φορολογικούς παραδείσους, ενώ δανείζονται στις χώρες παραγωγής. Μια ακόμη προκλητική ειρωνία είναι ότι οι επιχειρήσεις αυτές οφείλουν την ύπαρξή τους στην επιχειρηματική πρωτοβουλία του κράτους, που όμως χάρισε την περιουσία του και δεν κράτησε κανένα μερίδιο στην επένδυση που πραγματοποίησε στην τεχνολογία[2]

Πώς λοιπόν θα βγούμε από την δίνη της κρίσης, ειδικά εμείς που είμαστε το πιο δέσμιο πειραματόζωο των θεσμικών Φρανκενστάιν;

Πολιτική για και με τα υποκείμενα της ανάπτυξης

Είναι προφανές – ελπίζω από τα παραπάνω ότι οι πολιτικές υπεράσπισης και ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους (όπως περίπου εξειδικεύονται και στο παράλληλο πρόγραμμα) είναι στη σωστή κατεύθυνση και μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά γόνιμες. 
Παρόμοια, πολιτικές που αφορούν στις επενδύσεις και την εξασφάλιση του δημοσίου χαρακτήρα των αγαθών της ενέργειας, του νερού των μεταφορών κοκ. συντελούν στην προοπτική παραγωγικού μετασχηματισμού[3]
Όμως το ζήτημα για το παραγωγικό μοντέλο του μέλλοντος παραμένει. 

Η οικονομία (παραγωγή και κατανάλωση) δεν παίρνει ξανά μπρος απλά με δημόσιες επενδύσεις, κοινωνικό κράτος και επιδότηση της απασχόλησης

Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του και ποια τα υποκείμενά του; 
Το τελευταίο στοιχείο απουσιάζει από όλες σχεδόν τις αφηγήσεις και προτάσεις, που μιλούν για ανάπτυξη δίχως υποκείμενα (νέα υποκείμενα, γιατί αλλιώς υπονοείται συμμαχία με τα παλιά κουρασμένα και χρεοκοπημένα "άλογα της ανάπτυξης").

Το νέο παραγωγικό μοντέλο αφορά τόσο στις σχέσεις παραγωγής όσο και στο μείγμα του προϊόντος. Αρχίζοντας από το τελευταίο, δεν μπορούμε να επιστρέψουμε σε υπερμεγέθη κατασκευαστικό κλάδο που υστερεί τεχνολογικά και παράγει στεγαστικές φούσκες και κρίσεις, ούτε στη μονοκαλλιέργεια του μαζικού τουρισμού

Η νέα παραγωγική δομή πρέπει να είναι αντίστοιχη της εποχής μας και να εξασφαλίζει τη δίκαιη ανάπτυξη που επιδιώκουμε. 
Οι λίγες μικρομεσαίες παραγωγικές επιχειρήσεις δεν επαρκούν. 
Οι μεγάλες είναι δυστυχώς, στην πλειοψηφία τους παθητικοί μιμητές των εξελίξεων. 

Η επένδυση σε τομείς έντασης γνώσης μπορεί να βασισθεί και να αξιοποιήσει εκείνο το τμήμα του ανθρώπινου δυναμικού που η ελληνική κοινωνία με κόπο και θυσίες ανέπτυξε. Χρειάζεται οι πολιτικές να είναι συνεκτικές και υπομονετικές, ώστε νέα παραγωγικά υποκείμενα να γεμίσουν το παραγωγικό κενό (νεοφυείς επιχειρήσεις, τεχνοβλαστοί κοκ). 
Ένα πλέγμα δομών και υποδομών υποστήριξης, χρηματοδότησης, δικτύωσης και συντονισμού σε όλο το μήκος της «κοιλάδας του θανάτου» μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός νέου παραγωγικού οικοσυστήματος σε στενή αλληλένδεση με το ερευνητικό και εκπαιδευτικό δυναμικό (τεχνική, επαγγελματική και πανεπιστημιακή εκπαίδευση). 
Η συστηματική αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ και των Ευρωπαϊκών μηχανισμών μπορεί να αποδώσει 200-300.000 θέσεις εργασίας σε 3-4 έτη.

Ακόμη μεγαλύτερη είναι η πρόκληση τα νέα παραγωγικά υποκείμενα να υιοθετήσουν νέες παραγωγικές σχέσεις στο πλαίσιο της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας

Ο στόχος της πολιτικής για την κοινωνική οικονομία πρέπει να αφορά το προσκήνιο της παραγωγής και όχι το περιθώριο. 
Η ιδεολογική μάχη για την ηγεμονία θα πρέπει να δοθεί ώστε οι νέες επιχειρήσεις να είναι συνεταιρισμοί εργαζομένων, μαζί με διασώσεις στην κατεύθυνση του ιταλικού νόμου Μαρκορά
Από κοντά οι ομάδες παραγωγών και οι νέοι αγρο-βιομηχανικοί συνεταιρισμοί, οι καταναλωτικοί και ενεργειακοί συνεταιρισμοί μπορούν να αποτελέσουν ισχυρούς θύλακες του νέου που θα γεννιέται μέσα στο παλιό. 

Όμως, η πιο κρίσιμη μάχη θα είναι αυτό το οικοσύστημα με την ποικιλότητα των μορφών αλληλέγγυας οικονομίας να δημιουργήσει τις δικές του υπερδομές και θεσμούς αναπαραγωγής (χρηματοπιστωτικούς, πολιτικούς, ιδεολογικούς-παιδαγωγικούς). Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι η Κ.ΑΛ.Ο είναι πιο αποτελεσματική (παραγωγική) από την καπιταλιστική οικονομία, αλλά η βιωσιμότητά της έγκειται στην ανάπτυξη αυτού του εποικοδομήματος που θα εξασφαλίζει την αναπαραγωγή της.

Και πάλι, όμως, αυτά δεν επαρκούν για να βγούμε από την κοινωνική κρίση, ούτε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της τεχνολογικής εξέλιξης αποτελεσματικά. 

Δύο ακόμη αλλαγές είναι απαραίτητες

Πρώτα η μείωση του χρόνου εργασίας, αρχικά στις 30 ώρες την εβδομάδα και εν συνεχεία ακόμη περισσότερο[4]. Η ανεργία και η επισφάλεια θα αντιμετωπισθούν μόνο εφόσον η εργασία λάβει το μέρισμα της συνεχούς τεχνολογικής εξέλιξης. Αυτή η μείωση συνεπάγεται άμεση αύξηση της παραγωγικότητας και ευρύτερες εξελίξεις στο μείγμα προϊόντος, στην οικονομία του ελεύθερου χρόνου και προκλήσεις στη σφαίρα της αναψυχής, του δημόσιου χώρου και της σχέσης κοινωνίας-φύσης, που υπερβαίνουν την οικονομία του κειμένου.

Η άλλη συναφής και θεμελιώδης αλλαγή αφορά στο μέρισμα του δημοσίου στο προϊόν. Καθώς μεταβαίνουμε σε οικονομία της γνώσης και της δημιουργικότητας, η δημόσια συλλογική επένδυση στην προ-παραγωγική έρευνα και ανάπτυξη (και συχνά καινοτομία) δεν μπορεί να αποτελεί πεδίο εκμετάλλευσης από μεμονωμένες παραγωγικές μονάδες (ακόμη και αν αυτές είναι φορείς ΚΑΛΟ). 
Η ιστορική εμπειρία του ύστερου καπιταλισμού μας έδειξε ότι η άσκηση ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στα αποτελέσματα της έρευνας και της δημόσιας χρηματοδότησης, όπως αυτά που προτείνουν οι Lazonick & Mazzucato[5], μπορεί να χρηματοδοτήσει σημαντικό μέρος της δαπάνης για έρευνα, παιδεία και υγεία. 
Η συζήτηση αυτή ανοίγει ευρύτερα ζητήματα για τη θέσμιση και διαχείριση των αγαθών (κοινών, δημόσιων, ιδιωτικών και λέσχης). Στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης βρίσκεται το άλλο διακύβευμα της αριστερής διακυβέρνησης, η ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, με αλληλεγγύη και άμεση συμμετοχή και έλεγχο.

Συνοψίζοντας, το νέο μοντέλο ανάπτυξης στηρίζεται στον αναβαθμισμένο ρόλο της εργασίας στις ΜμΕ με ενίσχυση της καινοτόμου δραστηριότητας, στις νεοφυείς επιχειρήσεις και τους τεχνοβλαστούς και στην ιδεολογική μάχη όλο και μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας να συντελείται μέσα από φορείς και δομές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. 
Σε αυτή την πορεία, το κράτος και το δημόσιο διαδραματίζουν επιτελικό και στρατηγικό ρόλο τόσο για τη μετάβαση στο νέο παράδειγμα, όσο και για την εξασφάλιση των πόρων και του κοινωνικού μερίσματος. Το μέρισμα αυτό θα αποκτήσει πρακτικό αντίκρυσμα και μέσα από τη μείωση του χρόνου εργασίας και την ανάπτυξη κοινωνικής ευημερίας με δικαιοσύνη και βιωσιμότητα.

[1] Reich B.R. (1991) The Work of Nations: Preparing Ourselves for 21st Century Capitalism, New York: Alfred A. Knopf

[2] Mazzucato, M. (2015), Το επιχειρηματικό κράτος : Ανατρέποντας μύθους, Αθήνα : Κριτική

[3] Ο όρος «ανασυγκρότηση» μάλλον είναι ανεπαρκής καθώς όχι μόνο αναπεμπει σε αμυντική λογική μετάβασης σε ένα ένδοξο-φαντασιακό «βιομηχανικό» παρελθόν, αλλά και αποφεύγει τη μετασχηματιστική δυναμική της τεχνολογικής εξέλιξης

[4] Stamboulis, Y (2016) Dynamics of transition to universal tax-funded pension system, 34th International Conference of the System Dynamics Society, Delft, Netherlands, July 17-21 (http://www.systemdynamics.org/conferences/2016/proceed/papers/P1385.pdf)

[5] Lazonick & Mazzucato (2013) The risk-reward nexus in the innovation-inequality relationship: who takes the risks? Who gets the rewards?, Industrial and Corporate Change (2013) 22 (4): 1093-1128

*πηγή enter4news

4 σχόλια:

  1. Θα εκτιμουσα οτι περι το 2022 θα μπορέσει η Ελλάδα να αυξήσει το ΑΕΠ της πάνω από το 2%, υπο προυποθεσεις οπως :

    τραπεζες που να δανειοδοτουν το υγιες επιχειρειν

    οικονομικη δημοκρατια

    ανασυγκροτηση υποστηρικτικης βιομηχανιας/βιοτεχνιας για παραγωγη προϊοντων ενσωματουμενων σε επενδυσεις, υποκατασταση εισαγωγων και εξαγωγες

    βαθμιαια αποκτηση τεχνικης κουλτουρας/κουλτουρας παραγωγου

    Βαθμιαια μειωση των εισαγομενων σε ΑΕΙ/ΑΤΕΙ και προωθηση των αποφοιτων λυκειων στην επαγγελματικη εκπαιδευση απο το σημερινο 25% στο 50% (μεσος ορος ΕΕ)

    Διαφημιση των πλειστων οσων πλεονεκτηματων της χωρας και των τομεων που πρεπει να αναπτυχθουν

    διαμονη τουλαχιστον 2 εκατομμυριων βορειων 50% του ετους (σε επιλεγμενα απο τα 2,2 εκατ. ακατοικητα διαμερισματα και μερικα νεα συν τω χρονω)

    νοσοκομειακος/θεραπευτικος/αποθεραπευτικος τουρισμος
    εκπαιδευση προπτυχιακων και μεταπτυχιακων φοιτητων
    …………………………………………………………………………….

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Παραπεμπω στις πολλες -ειναι αληθεια- προηγουμενες αναφορες-σχολια μου για τον πολλαπλασιαστη ΑΕΠ και στα εμποδια της αυξησης του ΑΕΠ στην χωρα μας.

    Μια αναγκαια επαναληψις

    Περί “Πολλαπλασιαστή” , Του Αντώνη Π. Ντρέκου, Οικονομικα Χρονικα Διμηνιαία έκδοση | Μάϊος-Ιούνιος 2013, Αρ. Φύλλου1
    ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΟΕΕ)

    1. «‘…..‘Πολλαπλασιαστής είναι ο αριθμός επί τον οποίο πρέπει να
    πολλαπλασιάσουμε την μεταβολή της επένδυσης για να έχουμε την εξ΄ αυτής προκληθείσα μεταβολή του εισοδήματος’’.

    Με μια σειρά εξαιρετικά απλών υπολογισμών, ο Samuelson καταλήγει στο ίδιο σχεδόν αποτέλεσμα για τον πολλαπλασιαστή με εκείνο του Keynes.
    Με κοινή τη λογική παραδοχή ότι η οριακή ροπή προς κατανάλωση είναι 2/3 , οδηγείται και αυτός στο συμπέρασμα ότι ο πολλαπλασιαστής είναι 3 (1 ως προϊόν της πρωτογενούς δαπάνης συν 2 ακόμα από τις δευτερογενείς
    επαναληπτικές δαπάνες κατανάλωσης).

    Στην περίπτωση, όμως, που η οριακή ροπή προς κατανάλωση κινείται στα επίπεδα των ¾, ο Samuelson ανεβάζει τον πολλαπλασιαστή του στο 4.
    Υπενθυμίζουμε εδώ ότι λίγο πριν είχαμε σημειώσει πως και ο Keynes θεωρούσε ότι η οριακή ροπή προς κατανάλωση ήταν απίθανο σε περιόδους ύφεσης να μην φτάνει ή και να ξεπερνά τα ¾…..»
    [….]

    ΥΓ Ενας φιλος μου εργοληπτης, οταν του ειπα για το προβλημα του πολλαπλασιαστη του ΑΕΠ (δηλ. οτι με καθε δις επενδυση επρεπε με ροπη προς καταναλωση 2/3 να απεφερε ΑΕΠ 3 δις), μου απαντα

    -και πως θελεις να λειτουργησει ο πολλαπλασιαστης, οταν πολλα απο τα υλικα ειναι εισαγομενα , ενω
    οι μεταναστες εργαζομενοι βγαζουν τα χρηματα που κερδιζουν στις πατριδες τους;

    Τελικο συμπερασμα

    Δυστυχως, απ’ οτι φαινεται , ο πολλαπλασιαστης ως αθροισμα φθινουσας γωμετρικης προοδου που θεωρητικα τεινει στο 3 αν η ροπη προς καταναλωση ειναι 2/3, επαληθευεται και στην παραξη οταν συντρεχουν ορισμενες προυποθεσεις, οπως
    υπαρξη βιομηχανιας και βιοτεχνιας ωστε στις επενδυσεις να ενσωματωθει σε μεγαλο μερος ο παραγομενος στην χωρα εξοπλισμος , δηλ. ισορροπημενη σχετικα σχεση εισαγωγων -εξαγωγων,
    και ντοπιους εργατες, τεχνιτες και τεχνικους που καταναλωνουν στην χωρα σε σημαντικο βαθμο ελληνικα προίοντα (τροφιμα, ηλ. συσκευες,ειδη ενδυσης /υποδησης, κ.λ.π.)

    Οταν συμβαινει αυτο που επισημανε ο φιλος μου εργοληπτης τοτε δυστυχως η συνειφορα των επενδυσεων στην αυξηση του ΑΕΠ, ειναι αρκετα εως πολυ μικροτερη.

    `https://roides.wordpress.com/2015/06/10/10june15/#comment-78680

    ΥΓ2 Παντως αυξηση του ΑΕΠ με αερα , συμφωνα με τον πνευματικο «πατερα» του Πρωθυπουργου δεν πραγματοποιειται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το προβλημα κλειδι των περισσοτερων συνελληνων.

    Ακομη και οι περισσοτεροι συναδελφοι μου στο ΕΜΠ απο την επαρχια που αποτελουσαν τα "εργατικα χερια" της οικογενειας στις αγροτοκτηνοτροφικες εργασιες, αφου ολοκληρωσαν τις σπουδες τους -σπανιως ασχοληθηκαν στην συνεχεια με την χειρωνακτικη εργασια τα Σαββατοκυριακα και τις διακοπες τους- διοτι ως σπουδασμενοι μηχανικοι ανεβηκαν 2 πιστες.:-)
    Εξ’ αλλου σπουδασαν για να μην σκαβουν και το εννοουν.

    Για τους υπολοιπους (παιδια των πολεων) ας μην το συζητουμε

    Το προβλημα των περοισσοτερων »αριστερων» στελεχων -αλλα και του μεγαλυτερου μερους των υπολοιπων στελεχων/παρατρεχαμενων στα υπολοιπα κομματα- ειναι η αποφυγη, δια να μην πω αποστροφη , προς την χειρωνακτικη εργασια (σχετικα ανετη πλεον με γαντια, κρανη, μασκες προστασιας και εργασια με ηλεκτροκινητα μηχανηματα και εργαλεια). Αυτες οι δουλειες ειναι για τους Αλβανους, τους μεταναστες αδελφια μας….

    Ομως ενω οι »αριστεροι» υμνουσαν -μεχρι προσφατα- το προλεταριατο ( δηλ. την εργατικη ταξη και την εργατικη της δυναμη) ως τον βασικο συντελεστη παραγωγης ταυτοχρονως απεχθανονται την εργασια, η οποια πρεπει να εκτελεσθει απο αλλους υπαναπτυκτους (εδω ή στο εξωτερικο (ΕΕ, BRICS, ΝΑ Ασια, …..).Σχιζοειδεις καταστασεις….

    Σύμφωνα με τον ευρύτερο ορισμό του Μαρξ και των μαρξιστών, το προλεταριάτο αποτελείται από το σύνολο των μισθωτών και των ανέργων (που θεωρούνται μισθωτοί χωρίς απασχόληση), ορίζοντας το προλεταριάτο ως μια κοινωνική τάξη που, για να μπορέσει να επιβιώσει, είναι υποχρεωμένη να πουλά την εργατική της δύναμη στην ανταγωνιστική της τάξη που διαθέτει το κεφάλαιο και τα υλικά μέσα παραγωγής.

    Στις γ@μ@μενες υπηρεσιες πως να αποκτηθει η ταξικη συνειδηση ;

    Νομιζω οτι εχω βρει την κυριαρχη αντιφαση�� του μεσου »αριστερου» ελληνα (και οχι μονον) , δηλ. την βιβλιογραφικη γνωση για την χειρωνακτικη εργασια, δηλ. για τις σκληρες συνθηκες εργασιας του προλεταριατου απο την εποχη της βιομηχανικης επαναστασης στην Αγγλια, τα απανθρωπα ωραρια εργασιας, τους εργατικους αγωνες με νεκρους, το οκταωρο, το πενθημερο για να φτασουμε στο τριωρο μηχανικου ΔΥ επι ΑΓΠ… και την αποστροφη προς την χειρωνακτικη εργασια με χρηση εργαλειων και μηχανηματων που κανει αρκετα ανετη την εργασια αυτη, οπως εξηγησα παραπανω αλλα κανεις «αριστερος» θεωρητικος�� δεν μου το αναγνωριζει.

    Μεσα σε 40 ετη δεν εχουμε επαρκες εργατικο δυναμικο, οχι λογω της υπογεννητικοτητας, αλλα διοτι ενω το 1973 απο τους 100.000 αποφοιτους 6-ταξιου γυμνασιου εισηγονταν 15.000 σε ΑΕΙ/ΚΑΤΕ (15%), βαθμιαιως απο το 15% φθασαμε και ξεπερασαμε το 75%.

    Για το θεμα των «αριστερων» (αλλα και δεξιων και πασοκων ) κρατικοδιαιτων στελεχων θα ανταποκριθω σε καθε ερωτηση , αφου υποστηριζουν -ουσιαστικα- την διαιωνιση της συλλογικοτητας τους επι 40 + ετη, χωρις να εχουν διευθυνει ουτε ενα μικρο μαγαζι 3-5 ατομων.

    Κατι σαν το στρωμα των διευθυντων κρατικων επιχειρησεων στην ΕΣΣΔ και στις λοιπες χωρες της ΚΟΜΕΚΟΝ, οπως οι αντολικογερμανοι διευθυντες εργοστασιων που ειδα το 1984 να κανουν διακοπες σε πολυτελη ξενοδοχεια στην Βαρνα Βουλγαριας.

    Βιβλιογραφια Σαρλ Μπετελέμ Οι ταξικοί αγώνες στην ΕΣΣΔ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΥΓ Σχετικα με το ως ανω σχολιο μου, φιλος Καθηγητης ΕΜΠ μου απαντα
    » Θα πρέπει να προσθέσεις ότι αρκετοί μαρξίζοντες παραβιάζουν τον βασικό κανόνα του μαρξισμού που λέει ότι στο κόστος του παραγόμενου προϊόντος εμπεριέχεται η υπεραξία η οποία συνιστά την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο. Στη χώρα μας έχουμε μια μεγάλη κατηγορία «εργαζομένων»
    που διεκδικούν να αμείβονται χωρίς να παράγουν τίποτα. Στην περίπτωσή τους δεν υπάρχει ουσιαστικό προϊόν, άρα δεν υπάρχει και υπεραξία. Η αμοιβή τους προέρχεται από τον παρασιτισμό. Άρα η οιονεί εκμετάλλευσή τους συνίσταται στο ότι ο διαχειριστής του παρασιτισμού δεν τους αποδίδει όλο το κέρδος που προσπορίζεται από τον παρασιτισμό. Αναφέρω σαν παράδειγμα τον συρφετό που έχει πλαισιώσει τον ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος κραυγάζει για εκμετάλλευση ενώ στην πραγματικότητα διεκδικεί ένα μέρος ή και το σύνολο του παρασιτισμού. Μιλώ για δεκάδες χιλιάδες τρωκτικά του δημοσίου που ενώ δεν εργάστηκαν ποτέ, έχουν βγει στα κάγκελα ζητώντας μερίδιο από μηδέποτε παρασχεθείσες υπηρεσίες.»

    ΥΓ2 Εχουμε αγριεψει εμεις του ΕΜΠ

    ΥΓ3 Σε ενα παλιο βιβλιο τις ολιγοημερες διακοπες μου ανακαλυψα οτι ο Μίλοβαν Τζίλας, προηγηθηκε σχεδον κατα τα 20 ετη του Σαρλ Μπετελέμ

    LES LUTTES DE CLASSES EN URSS. DEUXIEME PERIODE 1923-1930, 1974

    «…..Ο Τζίλας, παρά τον κεντρικό ρόλο που έπαιξε στην καθιέρωση του Γιουγκοσλαβικού δρόμου προς το Σοσιαλισμό, καθαιρέθηκε από τις κεντρικές κυβερνητικές του θέσεις τον Ιανουάριο του 1954. Αιτία της καθαίρεσης του ήταν η άποψη του, όπως την εξέφρασε μέσω της αρθρογραφίας του στο όργανο της Ένωσης Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών (ΕΓΚ) Borba, πως η κομματική γραφειοκρατία εξελίσσεται σε νέα άρχουσα τάξη και πως θα πρέπει να εμπεδωθεί ένα πλατύ και πολυκομματικό δημοκρατικό σύστημα, ριζικά διαφορετικό από τον Σοβιετικό Σοσιαλισμό προκειμένου να εξελιχθεί σε δημοκρατική κοινωνία η Γιουγκοσλαβία. Υποστήριξε πως λύση ήταν όχι ο σκληροπυρηνικός Κομμουνισμός σταλινικού τύπου, αλλά ο Δημοκρατικός Σοσιαλισμός.[2] Αρχικά, οι απόψεις του βρήκαν μεγάλη απήχηση τόσο στην γιουγκοσλαβική κοινωνία όσο και στους κόλπους της ΕΓΚ. Ωστόσο μετά την καταδίκη του από τον Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, οι υποστηρικτές του σιώπησαν.[3] Κυριότερος υποστηρικτής του στην ΕΓΚ έμεινε ο Βλαντιμίρ Ντέντιγερ.[4]

    Τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς αποχώρησε από την Ένωση Γιουγκλοσλάβων Κομμουνιστών. Ύστερα από την αποχώρησή του ο Τζίλας εξέφρασε την άποψη πως η κομματική γραφειοκρατία μεταλλάσσεται σε νέα εκμεταλλευτική τάξη που οικειοποιείται τον πλούτο της χώρας μέσω της «κολλεκτιβοποίησης» της οικονομίας στον Υπαρκτό Σοσιαλισμό. Συνέχισε επιπλέον να υποστηρίζει την κατάργηση του μονοκομματικού συστήματος και πρότεινε την εγκαθίδρυση πολυκομματικής δημοκρατίας.[5] …»

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU